Το "εγώ" και το "εμείς"

Πού τελικά τελειώνει το "εγώ" και που αρχίζει το "εμείς";

Το παραπάνω ερώτημα έχει τεθεί σε λάθος βάση: καταρχάς, τίθεται ερώτημα για το κατά πόσο αυτές οι δύο έννοιες διαχωρίζονται εξ αρχής.

Για εμένα, η απάντηση είναι όχι.

Το προσωπικό συμφέρον και η προσωπική δράση του καθενός, καθότι επηρεάζει ένα μικρό ή μεγαλύτερο κοινωνικό σύνολο ή ομάδα, είναι από ένα σημείο και μετά θέμα όλου του συνόλου. Είτε το θέλουμε είτε όχι, καθείς μας συμμετέχει αναπόφευκτα σε μία ομάδα, με τους σκοπούς, τις κινήσεις και τις τύχες της οποίας είναι απόλυτα συνυφασμένος.

Έτσι, κανείς δεν μπορεί να θέσει ένα ζήτημα σε προσωπική βάση. Ό,τι, μα ό,τι και και αν κάποιος κάνει ή πει, είναι υπόλογος στην ομάδα, μικρή ή μεγάλη, την οποία θέλοντας και μη αντιπροσωπεύει, και η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να του ζητήσει το λόγο για αυτές του τις πράξεις και τα λόγια.

Και εν τέλει, εάν κάποιος θέλει να εξυπηρετήσει το δικό του συμφέρον μακροπρόθεσμα, πρέπει να υπηρετήσει το συμφέρον της ομάδας του, είτε αυτή η ομάδα λέγεται οικογένεια, χωριό, πόλη, κοινότητα, κόμμα, πατρίδα, παράταξη, ρεύμα, φιλοσοφία, θρησκεία. Και αυτό ακριβώς το νόημα είχαν και έχουν και πρέπει να έχουν οι οποιεσδήποτε ηγετικές θέσεις ευθύνης: το νόημα της υπηρεσίας απέναντι σε ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, και όχι αυτό της εκμετάλευσής του.

Όσο πιο γρήγορα λοιπόν όλοι μας τα αντιληφθούμε αυτά, όσο πιο γρήγορα όλοι μας, ηγέτες και καθηγούμενοι, μάθουμε να λειτουργούμε με αυτόν τον τρόπο, τόσο πιο γρήγορα θα πετύχουμε τους στόχους μας, όποιοι κι αν είναι αυτοί.